Μετά από 2.300 χρόνια, ο νεκρός της Αμφίπολης, ήρθε και πάλι στο φως χάρη στην αρχαιολογική σκαπάνη και είναι έτοιμος να μας αποκαλύψει όλα τα μυστικά του.
Ειδικοί ανθρωπολόγοι έχουν πάρει τη σκυτάλη από τους αρχαιολόγους για τη διερεύνηση του γενετικού προφίλ του νεκρού, όμως κύριο θέμα συζήτησης παραμένει η ταυτότητα του νεκρού, η οποία δεν θα αποκαλυφθεί μέσα από τις αναλύσεις του DNA και τη ραδιοχρονολόγηση του άνθρακα 14, αλλά μέσα από την ανάλυση των ανασκαφικών δεδομένων.
Πέντε είναι σύμφωνα με τους αρχαιολόγους οι πιθανοί ένοικοι του τάφου της Αμφίπολης. Η ίδια η επικεφαλής της ανασκαφής, Α. Περιστέρη, δήλωσε πως πιστεύει ότι ο νεκρός είναι επιφανής Μακεδόνας στρατηγός, χωρίς όμως να αποκαλύπτει περισσότερα.
Ένας από τους πρώτους ακαδημαϊκούς που μίλησαν για την ταυτότητα του νεκρού, υποστηρίζοντας ότι είναι ο Ηφαιστίωνας, ο στενός φίλος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είναι ο καθηγητής Ιστορίας και Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Θ. Μαυραγάνης.
«Ο σκελετός δεν βρέθηκε καμένος. Οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι ενώ είχε παραγγελθεί η πυρά του Ηφαιστίωνα, αυτή δεν έγινε. Οι ίδιες πηγές όμως οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η πολύ ακριβή ταφή του Ηφαιστίωνα, που συνδέεται με τη μεγαλοπρέπεια του τάφου της Αμφίπολης, τελικά μπορεί να πραγματοποιήθηκε. Οι ανασκαφείς μίλησαν για αφηρωισμένο νεκρό. Για τον Ηφαιστίωνα είχε υπάρξει αφηρωισμός από τον ίδιο τον Αλέξανδρο», είπε ο κ. Μαυραγάνης.
Ένας ακόμα πιθανός ένοικος του τάφου της Αμφίπολης είναι και ο Νέαρχος. Σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή κλασικής αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Μ. Τιβέριο, ο Νέαρχος, ο οποίος υπήρξε παιδικός φίλος του Αλέξανδρου και σπουδαίος ναύαρχος θα μπορούσε να είναι ο νεκρός του τάφου, αν και δεν αποκλείει και άλλους επιφανείς Αμφιπολίτες, όπως για παράδειγμα ο Απολλόδωρος, στενός φίλος του μεγάλου στρατηλάτη.
«Με δεδομένο ότι η Αμφίπολη δεν ήταν ούτε διοικητική, ούτε θρησκευτική πρωτεύουσα των Μακεδόνων, δεν μπορεί να ήταν θαμμένο εκεί μέλος της μακεδονικής δυναστείας. Εκτιμώ ότι ο νεκρός θα πρέπει να καταγόταν από την Αμφίπολη. Ο Νέαρχος, αν και Κρητικός στην καταγωγή, είχε έρθει σε ηλικία 12 ετών με την οικογένειά του στην Αμφίπολη, οπότε θεωρώ ότι είναι ένα από τα πρόσωπα που συγκεντρώνει αρκετές πιθανότητες. Τις ίδιες πιθανότητες όμως δίνω και σε άλλες προσωπικότητες που κατάγονταν από την περιοχή, όπως ο Απολλόδωρος, ο οποίος ανήκε στον στενό περίγυρο του Αλέξανδρου», δήλωσε ο κ. Τιβέριος.
Υπάρχουν όμως και οι επιστήμονες που θεωρούν ότι τα διακοσμητικά στοιχεία που βρέθηκαν μέσα στον τάφο, όπως είναι το ψηφιδωτό και οι Καρυάτιδες, παραπέμπουν σε γυναικεία ταφή, κάνοντας λόγο για την μητέρα του Αλέξανδρου, την Ολυμπιάδα, ή τη σύζυγό του Ρωξάνη.
«Οι σφίγγες, οι Καρυάτιδες και το ψηφιδωτό της αρπαγής της Περσεφόνης, δείχνουν ότι ο τάφος χτίστηκε για κάποια σημαντική προσωπικότητα. Αυτή είναι είτε η Ολυμπιάδα, είτε η Ρωξάνη», λέει ο καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, Β. Κωνσταντινόπουλος.
Πάντως, όλοι συμφωνούν ότι η ίδια η ανασκαφή θα δώσει τις απαντήσεις.
«Δεν φαίνεται να είναι η κύρια ταφή. Από την κύρια ταφή μπορεί να μην σώθηκε τίποτα μέσα σε ένα τόσο λεηλατημένο μνημείο. Αλλά αυτά είναι ερωτήματα που μόνο οι ανασκαφείς μπορούν να εξετάσουν. Φαίνεται να είναι ο τάφος ενός επιφανούς Αμφιπολίτη, που πολέμησε μαζί με τον Αλέξανδρο. Το μνημείο είναι από μόνο του εξαιρετικής σημασίας. Θα ήθελα πραγματικά να γνωρίζω το όνομα του κατόχου, αλλά η ιδιότητά της είναι από μόνη της σημαντική», τονίζει ο καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας του ΑΠΘ, Π. Φάκλαρης.
